حسن طایی: علوم اسلامی در ایران بی خانمان است / بی‌خانمان‌تر از ملاصدرا نمی‌توان فردی را در تاریخ ایران یافت / کوتاه مدت بودن جامعه ایران موجب شده که انباشت انجام نشود
تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۶۸۷۳۰
به گزارش جماران ،گروه اقتصاد و درآمد: این دغدغه که چرا علوم انسانی و اجتماعی بی‌خانمان بوده و مورد توجه قرار نگرفته است، بارها به محل بحث اندیشمندان علوم انسانی تبدیل شده و بسیاری عدم توجه به علوم انسانی را عامل گرفتاری ایران در گرداب مشکلات ارزیابی می‌کنند همچنانکه بسیاری از آثار مکتوب تلاش دارند تا از این موضوع رمزگشایی کرده و راهکاری برای برون رفت از این وضعیت ارائه کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پیشقراول در افق‌گشایی
رئیس سابق دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، ضمن ارزیابی ویژگی های شخصیتی علی رضاقلی گفت: من تلاش دارم تا ویژگی های علمی و شخصیتی زنده یاد رضاقلی را مرور کنم زیرا با او نسبت فامیلی هم داشته و از سوی شاگرد ایشان هم محسوب می‌شوم. سابقه آشنایی ما به سال ۵9-۵8 بازمی‌گردد. این به من اجازه میدهد که بهتر بتوانم زوایای فکری و شخصیتی ایشان را شناسایی کنم .آقای بهشتی در سخنان خود چندین بار به نقش پیشتازی و پیشقراولی ایشان اشاره کردند. مهمتر اینکه ایشان توانستند در زمان خود افق‌گشایی انجام دهند . همین موجب می‌شود که سوالات بیشماری در مورد شخصیت و جایگاه ایشان مطرح شود. به عبارت بهتر ایشان چه ویژگی داشته که توانسته افق‌گشایی انجام دهد؟
نویسنده کتاب اقتصاد نیروی کار در ادامه افزود: من هفت مساله را نوشتم. اولین مساله خردمندی و هوشمندی ایشان است که موضوعی ذاتی است و بسیاری از آن برخوردار نیستند.این ویژگی بسیار مهم توانست ویژگی دیگری را در ایشان ایجاد کند که توانست پیشتاز شود و در سی سال قبل متنی را نوشته که الان قابلیت بحث و بررسی دارد. ( آقای بهشتی از صفحه ۳۰ تا ۸۰ را مطرح کردند) اقای رضاقلی بحث های کلامی را با دقت و هوشمندی در سی سال پیش مطرح کرد.همان صفحات ابتدایی را بخوانید مثل اینکه در مورد شرایط کنونی صحبت می‌کند و شما نمی توانید بحث‌های جدیدی را بیافزایید.
حسن طایی تصریح کرد: دومین مساله، بررسی امور بیش از حد مورد نیاز از خصلت‌های بارز آقای رضاقلی بود .وقتی فردی واجد ویژگی نخست باشد، باید به ویژگی دوم آراسته شود.ایشان با دقت بسیار امور را آنالیز می‌کردند و این آنالیز کردن به بخشی از زندگی زنده یاد رضاقلی تبدیل شده بود. به همین دلیل تفکر او به جای نامطلوب و ناراحت کننده‌ای می‌رسید و در نهایت موجب می‌شد که میزان تامل افزایش یابد.
وقتی نوشته‌های خود را منتشر نمی‌کرد !
معاون اسبق توسعه کار آفرینی و اشتغال وزارت کار در ادامه افزود: مساله سوم برخورداری از استاندارد بالا بود. این استانداردها در زندگی شخصی و اجتماعی به گونه‌ای بود که گاهی موجب ناراحتی اطرافیان می‌شد.به عبارتی او می‌دانست که چه می‌خواهد و به کمتر از آن رضایت نمی‌داد. یکی از دلایلی که بسیاری از نوشته‌های خود را منتشر نکرد، وجود همین دلیل بود. در این کتاب نوشته شده و آقای مومنی اشاره خواهند کرد که با چه سختی از آقای رضاقلی مجوز گرفتند تا کتاب هایشان را چاپ کنند.
وی در ادامه افزود: چهارمین مساله این بود که به خود بسیار سخت می‌گرفت، تا کاری که انجام دهد که در تراز بالا باشد. در بسیاری از موارد رفتار خود را به صورت دقیق تحلیل می‌کرد، به گونه‌ای که گمان می‌کردیم دنبال سرزنش کردن خودش است. من گاهی خسته می‌شدم از رفتاری که ایشان با خودشان داشت و در رفت و آمدی که من به جاجرود داشتم بارها این رفتار را مشاهده کرده بودم..
شوق انجام کارهای بزرگ
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه تصریح کرد: پنجمین مساله این بود که واقعیت‌ها برای ایشان ارضا کننده نبود و دست از جستجو برای یافتن هدف بالاتر بر نمی‌داشت. ذهن و تخیل بی‌نظیر و بی‌قرار او اجازه نمی‌داد که آرام بگیرد و لحظه‌ای آرام و قرار نداشت. بسیاری از دوستان به خاطر دارند که با هر ملاقاتی یک طرح پژوهشی را مطرح می‌کردند. در واقع در هر ملاقاتی یک کار جدید تعریف می‌کردند.
حسن طایی در ادامه افزود: حتی دوستانی که در روزهای آخر حیات ایشان موفق به دیدارشان می‌شدند، به‌خوبی به یاد دارند که ایشان چه پیشنهاداتی را مطرح کردند. ایشان همیشه احساس می‌کرد که کار بزرگ و تمام نشده‌ای دارد که باید به زودی انجام دهد تا آخرین روزهای عمر پربرکتش هم اینگونه فکر می‌کرد.بارها می‌گفت چیزهایی باقی مانده که من باید زودتر انجام بدهم.
برخورداری از تفکر کل‌گرایانه
حسن طایی تاکید کرد: ویژگی ششم مرحوم رضاقلی این بود که دوستدار ارتباطات عمیق با دیگران بود . حاضر بود با فردی ساعتها گفتگو کند تا اینکه کلام منعقد شود.البته مکالمات معنی‌دار انجام می‌داد و دوست داشت که این کفتگو به سرانجام برسد.اقای دهباشی در شبهای بخارا شبی را به نام شب کبوتربازان برگزار می‌کند و از آقای رضاقلی که پیشتر کبوتر داشته خواهش می‌کند که مدیریت جلسه را برعهده بگیرد.خدا شاهد است که ایشان به من گفت برای برگزاری این نشست شش تا کتاب از جلوی دانشگاه تهران خریده است تا راجع به انواع مباحثی که به کبوتر مرتبط می‌شد،اطلاعات کسب کند. در این شب بزرگترین کفتر بازان ایران جمع شده بودند و آنجا خبری از اساتید دانشگاه نبود.در نهایت زنده‌یاد رضاقلی برای این جماعت صحبت کرد .
وی در ادامه افزود: ویژگی هفتم آین بود که دارای تفکر کل‌گرایانه بود.همیشه دنبال تصویر کلی‌تر و big picture بود. در نهایت وقتی به تصویر کلی دست می‌یافت وارد جزئیات می‌شد. ویژگی هشتم هم افق‌گشایش است که به ذهن من نرسیده بود و آقای بهشتی به درستی به آن اشاره کردند.این ویژگی بسیار منحصر به فرد بود.
دلیل بی‌خانمان بودن علوم انسانی در ایران
رئیس دانشکده اقتصادد دانشگاه علامه گفت: حالا باید این نکته را بررسی کرد که این چه کتابی است که دوستان را دورهم جمع کرده است و چرا این کتاب اینقدر برای ما واجد اهمیت است زیرا قرار است به جز اینجا در چند جای دیکر هم رونمایی شود.شما تنها لازم است تا به عنوان توجه کنید. عنوان کتاب اندیشه بی‌خانمان است. حال سوال این است که آقای رضاقلی می‌خواست چه چیزی را در مورد علوم انسانی مطرح کند؟ در واقع هدفش این بود که بگوید علوم انسانی و اجتماعی در کدام بستر کارساز می‌شود و چرا تاکنون کارساز نشده است! این عنوان عنوانی نبود که آقای رضاقلی انتخاب کرده باشد بلکه بعد از ویراستاری ، دوستان این عنوان را انتخاب کردند .اندیشه بی خانمان . یعنی اینکه علوم انسانی در ایران بی‌خانمان است.
وی در ادامه افزود:در کتاب آمده آست که چندین دهه است که علوم انسانی بی‌خانمان است اما امروز در مورد چندین سده بحث شد که این ارزیابی از نظر من با توجه به نگاه تاریخی درست‌تر است. کتاب یک سوال و یک مساله بزرگ‌را مطرح می‌کند ضمن طرح راه حل مساله را داده و نقد هم کرده است. به سه کلمه مساله، راه حل و نقد در متن اشاره شده است که دکتر مومنی آن را بیشتر توضیح خواهند داد.
انقطاع علمی در ایران دلیل بی‌خانمان بودن
حسن طایی گفت : در این کتاب این سوال مطرح می‌شود که چرا در کشوری که بزرگترین اندیشمندان و دانشمندان و حکما را داشته است علوم انسانی و به طور کلی علوم در آن منقطع بوده و شکل نگرفته و تبدیل به مکتب نشده است و شاگردان زیادی تربیت نشدند. چرا تداوم پیدا نکرده است.
ریاست اسبق دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه تصریح کرد: مگر ابوعلی سینا کم فردی بوده است؟ چهار تا آدم وجود دارد که به آنها حکیم گفته می‌شود. حکما در هر زمینه‌ای که وارد می‌شدند اول و آخر همه مطالب را واکاوی می‌کردند. حکیم ابوالقاسم فردوسی، حکیم نظامی گنجوی ،حکیم ابوعلی سینا، حکیم عمر خیام از بزرگان ایران بودند. فردوسی هزار سال پیش آیین حکمرانی و ضوابط کار که تحت عنوان روابط صنعتی و حقوق کار شناخته می‌شود را مطرح کرد الان این آیین در کتاب‌های ما تدریس می‌شود ولی بسیار عمیق‌تر و دقیق‌تر توسط فردوسی این روابط کار در شاهنامه گفته شده است.حکیم نظامی گنجوی که بسیار کم شناخته شده است در هر زمینه‌ای که وارد شده به سرآمد علم تبدیل شده است. در نجوم و الهیات و دیگر علوم بسیار موفق بوده است. در اسرار نامه نظامی گنجوی فقط به مباحث توحید پرداخته آنچنان زیبا وارد این مبحث شده است که بی‌نظیر است حکیم ابوعلی سینا یا ابوریحان بیرونی ..چرا با وجود دانشمندان زیاد، این روند علمی ادامه نیافته و شاگردان آنها این کار را دنبال نکردند. چرا بعد از گذشت این همه سال باید عنوان بی‌خانمان را به این علوم اطلاق کنیم.
کوتاه‌مدت بودن جامعه ایران مانع بزرگ انباشت
معاون اسبق توسعه کار آفرینی و اشتغال وزارت کار در ادامه افزود: من خواهش دارم که دوستان کتاب مردی در تبعید ابدی را بخوانند که داستان زندگی ملاصدرا صدرالمتالهین هست. بی‌خانمان‌تر از ملاصدرا نمی‌توان فردی را در تاریخ ایران یافت. این در حالی است که اندیشمندان بزرگی همچون شیخ بهایی و میرفندرسکی از او حمایت می‌کردند، اما در برابر شاه عباس کاری نمی‌توانستند انجام بدهند.این حکمت صدرایی در بدترین شرایط ممکن شکل گرفت و به معنی واقعی کلمه، این کتاب کافی است تا ما بی‌خانمانی و تبعید مکرر اندیشمندان را درک کنیم که کتاب بی‌نظیری است .
وی در ادامه افزود :حال سوال اصلی این است چرا این اتفاق نیفتاد ،چون بستر نهادی آن آماده نبود. این نکته را مدنظر قرار دهید که برای هیچیک بستر نهادی آماده نبود.دکتر رضاقلی و دکتر کاتوزیان به آماده نبودن بستر نهادی اشاره کردند. در شماره ۱۵۷ نشریه بخارا ،دکتر کاتوزیان به کوتاه مدت بودن جامعه ایران اشاره دارد که این بستر نهادی برای هیچ چیز مهیا نشد.نه برای اندیشه نه برای سرمایه‌گذاری. اصولا کوتاه مدت بودن جامعه ایران موجب شده که انباشت انجام نشود.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه به سخنان دکتر بهشتی اشاره و تصریح کرد: ایشان در مقدمه موضوعی را مطرح کردند که خیلی جالب است. که علت رشد نیافتگی همه علوم ،وجود نظام سیاسی تاریخی و استبداد سیاسی و اقتصاد معیشتی -غارتی است. به عبارتی نظام سیاسی و تاریخی استبداد و معیشت غارتی موجب شده که این اندیشه بی‌خانمان بماند.
وی در ادامه افزود:در صفحه ۱۹ آقای رضاقلی نکته‌ای را مطرح می‌کند که من با تمام این جمله نمی‌توانم موافق باشم اما به هر حال آفای رضاقلی به آن پرداختند. این جمله این است:« کشور ما به اجبار فشار تمدن جهانی پای از گلیم اقتصاد معیشتی غارتی بیرون گذاشت و با تلاش نه چندان درونی پوسته استبداد را جابجا کرد.» در اینجا آقای رضاقلی به نقش نیروهای داخلی خیلی کم پرداخته است. حرف درست است. ایشان تصریح دارد که بنا بر فشار تمدن جهانی کار را انجام داده است. الان هم فشار تمدن جهانی قابل مشاهده است.این فشار همیشه دستاوردهای مثبتی برای ما داشته است. اما نقش نیروهای داخلی چه می‌شود؟ من دلم می‌خواهد که به این جمله بیشتر پرداخته شود.
هدر رفتن فرصت انباشت
حسن طایی با طرح سوال چرایی انجام این کار توسط فشار تمدن جهانی گفت: آقای رضاقلی اشاره دارند که این نظام بی‌نهایت خودکامه و خودکامه پرور و مجهز به اقتصاد معیشتی ناامن است. ابن مسائل موجب شده که هیچگاه فرصتی برای انباشت ایجاد نشود.
وی در ادامه افزود: آقای رضاقلی تعریفی از علم ارائه کردند که من از آن سر درنمی‌آورم. علم زیرمجموعه دانش است. دانش علم تکنولوژی مدیریت و اطلاعات عمومی است . آقای رضاقلی گفتند اگر science را به یک اعتبار مساله، راه حل مساله و نقد تعریف کنیم ، خواهیم دید که ما در رشته های علوم اجتماعی علم را به تمام و کمال وارد می‌کنیم. فهم این برای من سخت است که علم را مساله ، راه حل مساله و نقد بدانم. علم دانش چرایی است و مجموعه اطلاعات سازمان یافته با قواعد منطقی است که فهم ویژه‌ای را نسبت به یک موضوع به ما ارائه می‌کند. البته شما این نکته را به خاطر داشته باشید که این کتاب سی سال پیش نگاشته شده است. تعاریف ارائه شده از علم بعد از سال ۲۰۰۰ تغییر کرد.
عامل تعیین کننده در نفرت ، بی‌تفاوتی یا رغبت ملت‌ها
نویسنده اقتصاد نیروی کار در ادامه گفت: ایشان با هوشمندی و تیزبینی به یک نکته بسیار مهم توجه می‌کند که الان مورد توجه ما قرار گرفته است. ایشان در جایی گفته است از آنجا که گوهر رفتار جمعی انسان معنی‌دار است و به همین اعتبار هویت جمعی پیدا می‌کند. مساله های برآمده از هر اجتماعی به شدت جنبه جمعی و تاریخی پیدا می‌کند. زمانی این مساله برایشان مورد توجه قرار می‌گیرد که توجه خلاق و ذهن جمعی داشته باشد. بیش از سی سال پیش رضاقلی به مساله ای توجه کرد که امروز ما به آن توجه کرده و برای آن کارگاه برگزار می‌کنیم که همانا سبک زندگی و لایف استایل است. توجه خلاق و ذهن جمعی دو واژه است، تفکر خلاق به کرات استفاده شده است. امکان دارد که شما در جلسه باشید و به سخنان من گوش دهید که امری فیزیولوژیکی است، این گوش دادن فعال یا خلاق نیست. گوش دادن خلاق به این معنا است که شما چیزی را دقیق بشنوید و در نهایت با دانسته‌های شما ترکیب شده و آنالیز شده و به چیز جدیدی تبدیل می‌شود.
توجه خلاق و ذهن جمعی
وی در ادامه افزود: ایشان به توجه خلاق اشاره دارد که هر قومی دارای یک زاویه دید تاریخی ویژه خود است. این دیدن خلاق و ذهن جمعی این توانایی را دارد که به گونه‌ای خاص، زنگ رغبت یا نفرت و بی‌تفاوتی را به واقعیت های جهانی و بیرونی خود اضافه کند. این دیدن خلاق و ذهن در واقع هویت جمعی را تشکیل میدهد در واقع لب کلام را مطرح می‌کند. که همانا مشکل اساسی کشور ما و خیلی از کشورهای شبیه ما است. چون برداشت‌های متعدد از آن ساخته می‌شود. ایشان به این نکته اشاره دارد که فرهنگ ها مساله‌آفرینی کرده و علم مساله راه حل مساله و نقد ارائه می‌کند. رضاقلی اشاره دارد که شبکه همین مفاهیم که واژه‌ها بیان کننده آن هستند نشانگر نوع نگاه هر قومی به فرآیند معنی سازی حیات جمعی آن در تاریخ است. این نکته بسیار اهمیت دارد. نسل‌های آینده که می‌آیند مجبورند که غافلانه از داخل همین شبکه مفاهیم به خارج نگاه کنند و جهان بیرونی را معنی کنند! و رنگ وبوی ان را دریابند!
طایی در پایان تصریح کرد: ایشان در صفحه در صفحه ۲۳ به« دید جمعی و مساله غربی» اشاره دارد. دو تا مساله را مطرح می‌کند و اندیشمندان غربی را مثل مارکس و هگل و ... در برابر ماکس وبر قرار داده و برخی را تحت عنوان علت گرایان و برخی را دلیل‌گرایان می داند. این از اهمیت زیادی برخوردار است. در واقع آغاز سرمایه‌داری است . ایشان مطرح می‌کند که روزی برای نظام غربی نظام سرمایه‌داری، مساله جدی بود .فهم تاریخی مساله مهمی بود که اندیشمندان می‌خواستند آن را حل کنند این اندیشمندان علت گرایان مارکس، هگل، اسپنسر تلاش می‌کردند که تا این را درک کنند. این عده تلاش داشتند تا سرمایه‌داری و کار را توضیح دهند.آنها گفتند که اندیشه ها خادم کیسه‌ها هستند. یعتی شما به گونه‌ای فکر می‌کنید که ابزار تولید را در دست دارید. به عبارتی می‌گوید که بگو «چه شغلی داری! تا مشخص شود که چگونه فکر می‌کنی!»علت گرایان با شخصیت مشهور ماکس وبر بر آین باورند که پیشه‌ها خادم اندیشه‌ها هستند ، درست نقطه مقابل قرار گرفته و در نهایت مباحث کلامی شکل می‌گیرد.
منبع: جماران
کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی استبداد سیاسی انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه اقتصاد معیشتی بی خانمان راه حل مساله کار در ادامه علوم انسانی موجب شده گونه ای انجام دهد توجه خلاق افق گشایی زنده یاد سال پیش سی سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۶۸۷۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیت الله خامنه ای : برخی توصیه می‌کنند یک خواسته آمریکا را قبول کنید تا مشکل حل شود / تحریم‌ها موجب شکوفایی استعداد‌ها شده
به گزارش صدای ایران، متن خبر منتشر شده از سوی پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری به این شرح است:
آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار هزاران نفر از کارگران، با بیان نقش کلیدی جامعه کارگری در جهش تولید و بهبود وضع اقتصادی کشور، به تبیین وظایف مسئولان برای حل مشکلات قشرِ قانع و نجیب کارگر پرداختند و گفتند: حال خوب جامعه کارگری، حال ملت را هم خوب خواهد کرد.
ایشان همچنین هدف واقعی آمریکا و غرب از تحریم و فشار بر ایران را، تسلیم و تبعیت محض ملت و نظام اسلامی خواندند و تأکید کردند: ملت بزرگ و ریشه‌دار ایران و جمهوری اسلامی، در مقابل زورگویی و زیاده‌خواهی‌ها تسلیم نمی‌شود و با تبدیل تحریم‌ها به فرصت‌های پیشرفت و شکوفایی، به افق روشن آینده دست خواهد یافت.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تشکر صمیمانه از تلاش، نجابت و همت جامعه کارگری، بوسه پیامبر (ص) بر دستان پینه‌بسته یک کارگر را بالاترین تجلیل از کار و کارگر خواندند و افزودند: اسلام برای کار و عمل، ارزش و احترام ذاتی قائل است و براساس آموزه‌های قرآنی و روایی، تلاش هر فرد برای کسب روزی و نان حلال، همچون عبادات، عمل صالح محسوب می‌شود.
ایشان توجه افکار عمومی به «نگاه اسلام به کار و کارگر» را ضرورتی مهم و زمینه‌ساز پیشرفت کشور دانستند و افزودند: دنیای مادی برای کارگر، صرفاً به عنوان وسیله تولیدِ ثروت، اهمیت قائل است، اما اسلام به علت قائل بودن ارزش مبنایی برای کار، کارگر را نیز دارای ارزش ذاتی می‌داند؛ به‌گونه‌ای که به فرموده پیامبر خاتم (ص)، خداوند هرکسی که کارش را درست، متقن و محکم انجام دهد، دوست دارد.
رهبر انقلاب تکیه بر نقاط حساس اقتصادی در نام‌گذاری سال‌های اخیر را ناشی از اهمیت موضوع اقتصاد خواندند و با تأکید بر اینکه کارگر ماهر، با روحیه و پرانگیزه رکن «جهش تولید» است، گفتند: تحقق شعار امسال براساس نظر کارشناسان و صاحبنظران، نیازمند مشارکت مردم است که در این صورت، مشکلات کاهش می‌یابد و با تقویت اقتصاد کشور، دست کارگر هم پر می‌شود.
ایشان، کار و کارآفرین را دو همکار خط مقدم جنگ اقتصادیِ تحمیلی دشمنان بر ملت ایران برشمردند و افزودند: این دو عنصرِ اصلی مبارزه با آمریکا، هرقدر بهتر تلاش کنند و هرقدر زمینه تلاش مؤثر برای آنان فراهم‌تر شود، توفیقات بیشتری نصیب کشور و ملت خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به استناد آمار، جامعه کارگری و خانواده‌های محترم آنها را حدود نصف جمعیت کشور خواندند و خطاب به مسئولان تأکید کردند: اگر حال جامعه کارگری خوب شود، حداقل نیمی از مردم حالشان خوب می‌شود و این بسیار مهم است.
ایشان در تبیین وظایف قوا و دستگاه‌ها در قبال جامعه کارگران، تضمین امنیت شغلی را از مهمترین مسائل دانستند و افزودند: کارگری که با قناعت و نجابت مشغول کار است باید به آینده شغلی خود اطمینان داشته باشد.
رهبر انقلاب با اشاره به تعطیلی واحد‌های تولید و حتی کارخانجات بزرگ در مقاطعی، گفتند: در یکی دو سال اخیر به همت مسئولان، هزاران کارگاهِ تعطیل‌شده یا نیمه تعطیل، احیا شده که این کار مهم باید ادامه یابد.
ایشان مسئله بیمه‌ها را هم، برای جامعه کارگری مهم خواندند و با انتقاد از اجرانشدن سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی، گفتند: این سیاست‌ها، مدت‌ها پیش ابلاغ شد و رئیس جمهور هم دستور تهیه آئین‌نامه را داد، اما در عمل، کار‌ها جلو نرفته و سیاست‌ها اجرا نشده است.
ایمنی نیروی کار و ارتقای مهارت‌های شغلی دو نیاز دیگر جامعه کارگری بود که رهبر انقلاب به آنها اشاره کردند و افزودند: مهارت‌افزایی و دانش‌افزایی نیروی کار، به پیشرفت کشور و افزایش سطح کیفی کار کمک می‌کند و به نفع کارگران و کارفرمایان است.
ایشان، آموزش و پرورش را هم در کمک به مهارت‌افزایی در کشور، بسیار مؤثر دانستند و گفتند: مدارس، دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها می‌توانند در کنار آموزش‌های نظری، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای هم ارائه و با دادن گواهینامه مهارتی، به اشتغال صحیح و راحت جوانان کمک کنند.
کشف استعداد‌های درخشان در میان کارگران و فراهم‌آوردن میدان و مجال نوآوری و خلاقیت برای آنها، توصیه دیگر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به مسئولان و کارفرمایان و کارآفرینان بود.
رهبر انقلاب پس از تبیین وظایف مسئولان، به وظایف جامعه کارگری پرداختند و با اشاره به مسائلی همچون امانت دانستن کار، انجام محکم و متقن کار، و انضباط و احساس مسئولیت در محیط کار، گفتند: کارگران عزیز، کار را ارزش بدانید؛ چرا که با کار شما کشور آباد و برای ایران آبرو و سرافرازی و قدرت ایجاد می‌شود.
ایشان تبدیل شدن کار به ارزش در اذهان عمومی را موجب افزایش میل و اشتیاق به کار دانستند و گفتند: در این صورت هر کارگری در نگاه مردم، یک انسان ارزشمند می‌شود و جوانان هم در فرآیند تولید بهتر نقش‌آفرینی می‌کنند؛ در حالی که امروز متأسفانه برخی جوانان نه میل به کار دارند نه در جستجوی آن هستند و برخی هم فقط پشت میزنشینی را کار می‌دانند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به شعار سال، یکی از وظایف مهم مسئولان را شناسایی و تبیین زمینه‌های مشارکت مردم در تولید همچون ایجاد شرکت‌های تعاونی، کمک به تولیدات خانگی و صنایع دستی، مساعدت در ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و تقویت فعالیت‌های کشاورزی و دامداری خواندند و گفتند: صاحبنظران اقتصادی در دولت و خارج دولت راه‌های فراوان مشارکت در تولید را به مردم نشان دهند و مسئولان، زمینه مشارکت را فراهم و آسان کنند.
ایشان هدایت اعتبارات بانکی به سمت تولید را ضروری برشمردند و گفتند: این کار به درستی انجام نمی‌شود که مسئولان بانکی باید توجه و اقدام کنند.
تحریم هارهبر انقلاب در بخش دیگری از سخنانشان، صحبت از مسائل اقتصادی بدون توجه به تحریم‌های به گفته آمریکا و اروپایی‌ها بی‌سابقه را غیرممکن دانستند و گفتند: غربی‌ها درباره هدف از وضع تحریم‌ها علیه ایران به دروغ مسائلی مانند سلاح هسته‌ای، حقوق بشر و حمایت از تروریسم را مطرح می‌کنند.
ایشان در تبیین تناقض و بهانه‌های دروغین غربی‌ها به نمونه غزه اشاره کردند و افزودند: از نظر آنها مردمِ تحت بمباران غزه تروریست هستند، اما دولت خبیث و جعلی و بی‌رحم صهیونیستی که ظرف شش ماه نزدیک به ۴۰ هزار نفر از جمله چند هزار کودک را قتل عام کرده، تروریست نیست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، هدف واقعی بدخواهان ایران از تحریم را در تنگنا گذاشتن جمهوری اسلامی برای تبعیت از خطوط استعماری و استکباری و تسلیم در مقابل زورگویی‌های آنها دانستند و افزودند: برخی -ان‌شاءالله خیرخواهانه- دائم توصیه می‌کنند که یک خواسته آمریکا را قبول کنید تا مشکل حل شود؛ در حالی که توقعات آمریکایی‌ها تمامی ندارند.
ایشان با اشاره به سخنرانی چند سال قبل خود در موضوع هسته‌ای و بیان این مسئله که «آمریکایی‌ها مشخص کنند که به چه حدی از عقب‌نشینی ایران در مسئله هسته‌ای قانع خواهند شد»، گفتند: آنها هرگز حاضر نیستند این حد را مشخص کنند چرا که می‌خواهند با پیشروی قدم به قدم، در نهایت تجهیزات هسته‌ای کشور را مانند آن کشور شمال آفریقا جمع‌آوری و صنعت هسته‌ای ایران را تعطیل کنند؛ در حالیکه بخش‌های مختلف کشور همچون سلامت، پزشکی و دیگر عرصه‌ها به نتایج فعالیت‌های هسته‌ای نیاز دارند.
رهبر انقلاب با تأکید مجدد بر هدف اصلی آمریکایی‌ها از تحریم یعنی تبعیت و تسلیم محض ملت ایران و جمهوری اسلامی در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی، گفتند: آنها می‌خواهند ثروت، آبرو و سیاست‌های ایران مانند برخی کشورها، در دست آمریکا باشد، اما نظام اسلامی و غیرت اسلامی و ملت بزرگ و ریشه‌دار ایران محال است که تسلیم زورگویی آنها شوند.
ایشان، تحریم‌ها را باعث صدمه زدن به اقتصاد کشور و ایجاد مشکلات اقتصادی خواندند، اما افزودند: همین تحریم‌ها موجب شکوفایی استعداد‌ها و بروز ظرفیت‌های داخل کشور هم شده است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، فرصت‌سازی از دشمنیِ دشمن را خاصیت یک ملت زنده برشمردند و افزودند: توصیه همیشگی بنده به جوانان و مسئولان و مردم غیور و متدین کشور همین است.
ایشان، پیشرفت‌های تسلیحاتی را نمونه‌ای از تبدیل تحریم‌ها به فرصت خواندند و افزودند: این پیشرفت که یک جایی خود را نشان داد، همه دشمنان را متعجب کرد که ایران اسلامی چگونه توانسته است در شرایط تحریم این تعداد سلاح پیشرفته را تولید کند.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: ان‌شاءالله بیشتر و بهتر و پیشرفته‌تر از این سلاح‌ها نیز تولید خواهد شد، البته پیشرفت‌ها منحصر به تسلیحات هم نیست و در بخش‌های مختلف پزشکی، سلامت و بعضی بخش‌های صنعتی و مهندسی، ایران جزو پیشتازان و برجستگان جهانی است؛ ضمن اینکه در بعضی بخش‌ها هم عقب هستیم که در صورت همت و تلاش، در آنها هم پیشرفت خواهیم کرد.
ایشان تحریم‌ها را رو به کم‌اثر شدن دانستند و افزودند: اخیراً در یکی از گزارش‌های منابع بین‌المللی، به افزایش تولید ناخالص ملی ایران اشاره شده بود که این، یعنی در کشور بیشتر و بهتر کار می‌شود، دل به کمک بیرون از مرز‌ها بسته نشده و تحریم‌ها نتوانسته ایران را از پا درآورد و این روحیه باید در کشور تقویت شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با اشاره به راهپیمایی و تظاهرات ملت‌ها در حمایت از فلسطینی‌ها و برافراشتن پرچم‌های فلسطین و حزب الله در خیابان‌های اروپا و آمریکا، متهم کردن جمهوری اسلامی ایران به حمایت از تروریسم به بهانه حمایت از مظلومان غزه را موجب رسوایی اتهام‌زنندگان خواندند و افزودند: اکنون نه تنها ملت ایران بلکه همه ملت‌ها از فلسطین حمایت می‌کنند.
ایشان پرسیدند: آیا آن فلسطینی که در مقابل ظلم شهرک‌نشین غاصب برای غصب خانه خود ایستادگی می‌کند تروریست است؟ آیا جبهه ظلم‌ستیز و با غیرت مقاومت تروریست است یا آنها که با بمباران مردم فاجعه‌آفرینی می‌کنند؟ و البته به جایی نرسیدند و نخواهند رسید.
ایشان در جمع‌بندی این بخش از سخنانشان، گفتند: برای ملت ایران معلوم باشد و معلوم هم هست که علت دشمنی زورگویان با آنها، دروغ‌هایی که سر هم می‌کنند نیست بلکه این است که ایران مستقل زیر بار زورگویی آنها نمی‌رود و حاضر نیست دنباله‌رو سیاست‌های شکست‌خورده، عقب‌مانده، ناکام و خلاف ارزش‌های الهی و فطرت بشری آنها باشد؛ سیاست‌هایی که به اعتراف برخی تحلیلگران غربی، در حال نابود کردن اعتبار ۲۰۰ ساله آمریکا است.
رهبر انقلاب با تأکید بر اینکه توقع پیروی ملت با سابقه و ریشه‌دار ایران از این سیاست‌های شکست‌خورده، بیهوده است، گفتند: ملت ایران، ایستاده و محکم است که البته باید ایستادن را در عمل، کار، تحقیقات و اتحاد ملی خود نشان دهیم که در این صورت و با شرط پرهیز از تنبلی و کاهلی، از دل سختی‌ها و گرفتاریهای تحمیلی بدخواهان، فرصت‌ها و گشایش‌های بیشتری برای پیشرفت ظهور خواهد کرد و ملت ایران، به فضل الهی، به افق روشن آینده خواهد رسید.
در ابتدای این دیدار وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی در گزارشی، کاهش نرخ بیکاری به ۸.۱ درصد و تحقق واقعی ایجاد یک میلیون شغل در سال ۱۴۰۲ را از مهمترین دستاوردهای دولت در حوزه اشتغال خواند.
توسعه بیمه‌های همگانی، طرح کالابرگ الکترونیکی با استقبال بیش از ۵۰ میلیون نفر، پرداخت مستمری بازنشستگان بدون استقراض از بانک‌ها، پرداخت ۱۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به حوزه تولید و تشکیل حدود ۳۰۰ تعاونی مسکن کارگری در سراسر کشور از دیگر عناوینی بود که آقای سید صولت مرتضوی در گزارش خود به بیان آنها پرداخت.
دانشجویان سال سوم دانشگاه‌ها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان می‌شوند